تبلیغات چیست و کاربرد آن در کجاست؟
به نظر میرسد شکلهای مختلف تبلیغات، از زمانهای دور با انسان همراه بودهاند. اگر بخواهیم آگهیهای اشیاء گمشده را معیار قرار دهیم، میتوانیم تا دوران اختراع پاپیروس به عقب برویم و مصداقهای تبلیغات را پیدا کنیم. اگر تبلیغات روی دیوارها را نقطهی آغاز جدی تبلیغات بگیریم، میبینیم بهاتیا در کتاب خود توضیح میدهد که از چهارهزار سال قبل از میلاد مسیح هم، روی سنگهای بزرگ و صخرههای هندی، نمونههای پیامهای تبلیغاتی مشاهده شده است! در کشور چین هم، حدود هزار سال قبل، نمونههای جدی لوگوهای تجاری برای مغازهها مشاهده شده است.
با این حال برای این سوال که «تعریف تبلیغات چیست؟» پاسخ ساده و مشخصی وجود ندارد. ظاهراً تبلیغات هم چیزی مشابه خلاقیت و عشق و آرامش است. تقریباً همه میتوانیم تا حد خوبی تشخیص بدهیم که چه چیزی تبلیغ است و چه چیزی نیست. اما تعریف دقیق آن ساده نیست.
شاید جملهای که فلتچر تعریف تبلیغات را در کتاب خود با آن آغاز میکند، برای ما هم نقطهی شروع خوبی باشد:
وینستون فلتچر: تبلیغات ، یکی از شیوه های ارتباط با مشتریان بالقوه و بالفعل در بازاریابی است.
ما عمداً در جملهی فوق روی عبارت یکی از تاکید داشته ایم. در گذشته، تبلیغات، به عنوان تنها راه ارتباط با مشتری و ارسال پیام به او تلقی میشد. اما امروز دانش بازاریابی به ما آموخته است که هر محصول یا خدمت یا برند، به شکلهای مختلف با مخاطب و مشتریان بالقوه و مشتریان بالفعل خود رابطه برقرار میکند.
بسته بندی هم یکی از شکلهای ارتباط با مخاطب است و ما از طریق آن، پیامهای زیادی به مخاطبان خود میدهیم. حتی میزان تخفیف دادن و تعداد و نحوهی برگزاری حراجها یا برنامههای دورهای فروش شکلی از ارتباط با مخاطب هستند. کاتالوگهای شرکت ما، شکلی از ارتباط در بازاریابی هستند و پیامهای متعددی را به مخاطب و مشتریان ما ارسال میکنند. محل فروشگاههای ما، پوشش همکاران ما و دهها مورد دیگر را میتوان مثال زد که همگی، شیوههایی از ارسال پیام برای مشتریان هستند.
جدای از همهی این موارد، ظهور انواع رسانههای نوین از جمله شبکههای اجتماعی و همچنین شکل گیری نگاه استراتژیک به حوزهی بازاریابی و برندسازی، باعث شده است که ارتباط با مشتریان به صورت ساده و یک سویه باقی نمانده و به فرایندی پیچیده و زنده و تعاملی از طریق کانالهای ارتباطی متعدد تبدیل شود. به همین دلایل است که امروز ما اصطلاح IMC یا Integrated Marketing Communications (ارتباطات یکپارچه بازاریابی) را زیاد میخوانیم و میشنویم.